OBREŽ U RAVANIČKOJ POVELJI KNEZA LAZARA

Obrež, najveće selo u opštini Varvarin, a svojevremeno jedno od najvećih u Republici Srbiji, nalazi se u moravskoj ravnici, pružajući se u pravcu sever-jug između Velike Morave i regionalnog puta Varvarin - Jagodina. Od Morave je udaljeno 1-2 kilometra. Južnim krajem sela protiče potok Vrdenovac koji silazi sa Juhora, po kome je i taj deo sela dobio ime - Vrdenovac i gde se nalazi i crkva Svetog Lazara, izgrađena na temeljima stare crkve iz srednjeg veka. Po jednom predanju selo je dobilo ime po tome što se nalazi „o bregu“, mada je ustvari u ravnici. Po drugom je zadržalo ime sela odakle je većina doseljenika, a po trećem predanju zato što je tu izvršeno „obrezivanje“ stabala gde su se i naselili prvi doseljenici.

Obrež se po prvi put spominje u 14. veku, u Ravaničkoj povelji kneza Lazara Hrebeljanovića iz 1376/1381. godine, gde knez ovu teritoriju dodeljuje Manastiru Ravanica. Samo selo je krajem 14. veka bilo naseljeno izbeglicama iz stare Srbije, sa Kosmeta i Makedonije, a koje su bežale od Turaka u ove krajeve. Zbog stalnih sukoba sa zavojevačima, jedan deo naseljenika krenuo je prema Juhoru i došavši u tu šumu, oni su u stvari „o-brežali“ tu teritoriju i tako je i došlo do imena Obrež – po obrezivanju stabala i obeležavanju teritorije gde će da se nalazi to njihovo novo mesto. Druga teorija, pak, tvrdi da je ime dobilo po doseljenicima sa Kosmeta. Naime, nakon dolaska dva brata, od kojih se jedan zvao „Obrež“, a drugi „Jovac“, „Obrež“ je, zbog Turaka, prešao na drugu stranu Morave i zato postoji i legenda da se baš po njemu ovo mesto danas tako zove. Sa druge strane, na teritoriji današnje opštine Ćuprija postoji i selo Jovac, tako da se pretpostavlja da je drugi brat tamo ostao.

Kroz istoriju nastajalo je i nekoliko naselja na području današnjeg Obreža, jedan deo stanovništva je silazio ka Moravi, a drugi je išao prema planini Juhor. Burgundijski putopisac i činovnik na dvoru burgundskog vojvode Filipa III Dobrog, Bertrandon de la Brokijer, koji je između 1432. i 1433. godine proputovao Bliski istok, Malu Aziju i Balkansko poluostrvo, u svojim putopisima je opisao Obrež kao jedno od najnaseljenijih mesta tog vremena.

Kratko je ova teritorija nosila i naziv Donji Dragonjić, negde oko 1406. godine, gde je zabeleženo samo jednom u nekoj mapi. U 18. veku, u Najpergovom popisu iz 1718. godine, ponovo se javlja Obrež, dok je u 19. veku, za vreme ustaničke Srbije Karađorđa Petrovića i Miloša Obrenovića, ovo selo bilo najveće naselje u Jagodinskoj nahiji. Selom je tada upravljao seoski kmet, dok je Temnićki knez bio obor knez Jefta Brkić iz Obreža, jedan od najvećih vojskovođa Prvog srpskog ustanka koga su Turci nabili na kolac i koji je sahranjen u porti hrama Svetog Jovana Krstitelja u Orašju.

Prema etnografskom zborniku „Temnić“, Stanoja Mijatovića iznad današnjeg Obreža nalazilo se i selo Selište, što potvrđuje i „Istorijska mapa Župe Levač“, napravljena prema „sumarnom defteru“ iz 1533. godine, a gde su početkom 20. veka pronalaženi komadi ćeramide i zemljanog posuđa. U blizini je bilo i „Bunjište“, gde su nalaženi razni stari novci, komadi od starog oružja i posuđa. Po jednom od predanja, „Bunjište“ je deo starog Obreža, a po drugima ono je iz vremena kada je pored Morave postojala velika varoš, koja se pružala od Jagodine do Kruševca.

Ovaj tekst je deo projekta koji „Pobeda“ realizuje u saradnji sa Opštinom Varvarin, a u okviru projekta kojim se ostvaruje javni interes u oblasti javnog informisanja na teritoriji opštine Varvarin.

POSETA ČLANOVA SAVETA EVROPE KRUŠEVCU

SVETSKI DAN TELEVIZIJE OBELEŽEN U GERONTOLOŠKOM CENTRU

NOVA IKT OPREMA ZA KRUŠEVAČKE VRTIĆE

DANAS JE SVETSKI DAN TELEVIZIJE

SABOR SVETOG ARHANGELA MIHAILA – ZAŠTITNIK VERE I PORODICE

RADIO VEZA - VID SIGURNE KOMUNIKACIJE: DODELJENA OPREMA ZA 18 POLAZNIKA RADIO VEZISTA

DANAS SE OBELEŽAVA SVETSKI DAN DETETA

ZORAN TOMIĆ ODRŽAO SASTANAK SA PREDSTAVNICIMA MINISTARSTVA DIGITALNOG RAZVOJA,INOVACIJA I AEROKOSMIČKE INDUSTRIJE REPUBLIKE KAZAHSTAN

MESNA ZAJEDNICA RASADNIK -ODGOVORNA ZAJEDNICA SVIH STANARA

JAVNI POZIV ZA NABAVKU KVALITETNIH PRIPLODNIH GRLA