Na samo desetak kilometara od Kruševca, u selu Naupare nalazi se skrivenin dragulj – manastir Naupara jedini manastir koji teritorijalno pripada Kruševcu. Saborni hram je posvećen Rođenju Presvete Bogorodice. Njegova gradnja je završena 1381. godine u stilu moravske škole.
Kao ktitor ove svetinje pominje se despot Stefan Lazarević dok spisi govore da je ktitor i osnivač monah Dorotej koji je podigao manastir uz pomoć dvora kneza Lazara. Prvobitno je napravljena kao pridvorna crkva nekog lokalnog vlastelina, da bi kasnije bila pretvorena u manastir. Knez Lazar je, u jednoj povelji iz 1382. godine koju je izdao monahu Doroteju, pominje kao deo vlastelinstva manastira Drenče, kod Aleksandrovca.
Osnova crkve je sažeti krst trikonhosnog oblika sa kubetom na pilastrima visoko izdignutom pomoću kockastog postolja. Priprata je građena kada i hram, ali je punim zidom odvojena od naosa. Crkva je zidana grubo obrađenim kamenom i ima dva kordonska venca. Pretpostavlja se da je cela građevina preziđavana. Za razliku od jednostavne obrade fasade, Naupara ima izuzetno bogatoukrašene velike kamene rozete,najlepše u celoj ovoj grupi spomenika. Dvce se nalaze na zapadnom delu priprate. Manastir posebno privlači svojim kamenim rozetama iznad portala, naročito većom, koja uokviruje kružne reljefne predstave motiva sa srednjovekovnom simbolikom dvanaest meseci u godini.
Crkva je bez živopisa koji je verovatno uništen u vreme obnove. Postojeći ikonostas potiče iz vremena Miloša Obrenovića i nema veće umetničke vrednosti.
Manastir su znatno oštetili Turci 1454. godine. U vreme Prvog Svetskog rata manastir je opljačkan, a starešina odveden u zarobljeništvo. Nova obnova manastira počela je 1929. godine. Iguman Porfirije Iljički, poreklom Rus obnovio je stare zgrade ipočeo zidanje novih. Za vreme Drugog svetkog ratamanastir je ponovo opljačkan, a velikideo zgrada zapaljen. Godine 1950.manastir Naupara pretvoren je u ženski manastir , kada se u njemu nastanio deo sestrinstva iz manastira Divljane.
Freskoslikarstvo u unutrašnjosti crkve, nastalo je u dva maha, krajem 14. i 15. veka, kako je utvršeno tokom istraživanja tokom 1992. godine, a očuvano je samo delimično. Ktitorska kompozicija, koja je danas sačuvana u manjim delovima, smeštena je na spoju južnog i istočnog zida narteksa, dok se iznad ulaza u centralni deo crkve, nalazi Bogorodica sa Hristom, koji su naslikani u lineti. Ciklus velikih praznika naslikan je u zonama ispod kupole, na svodovima bočnih apsida, drugim svodovima i prostoru ispod same kupole, dok su u prvoj zoni južne apside prikazani sveti ratnici.
Manastir posebno privlači svojim kamenim rozetama iznad portala, naročito većom, koja uokviruje kružne reljefne predstave motiva sa srednjovekovnom simbolikom dvanaest meseci u godini.
Tokom prve polovine poslednje decenije 20. veka na manastirskoj crkvi su vršeni radovi na istraživanju i konzervaciji njene arhitekture i živopisa koji su okončani 1995. godine. Naupare se danas nalazi pod zaštitom Republike Srbije kao spomenik kulture od velikog značaja.
Ostavite komentar