BRONZANI MAČ JEDAN OD NAJZNAČAJNIJIH ISTORIJSKIH PREDMETA U KRUŠEVAČKOM MUZEJU

S.Savić 13-11-2023

Mač star 3000 godina iz perioda prelaza iz bronzanog u gvozdeno doba pronađen je prilikom izgradnje Moravskog koridora. Predstavljen je tokom juna u Narodnom muzeju Kuševac, pretpostvlja se da je iz vremena između 1200. i 1100. godine pre naše ere

-Bronzani mač, koji je pronađen u ataru sela Koševi, jedan je od najznačajnijih istorijskih predmeta u kruševačkom Narodnom muzeju. Bogato ukrašena, tvrdo livena drška odlika je hladnog oružja naroda iz alpskih zemalja. To obično nauka vezuje za prodore plemena iz oblasti Centralne Evrope na prostore tadašnje Grčke, odnosno palatnog perioda Grčke. To je najčistiji predmet od bronze koji je do sada viđen na ovim prostorima. Od velikog je značaja, jer je to jedini mač tog tipa otkriven južno od Dunava, a karakterističan je za period prelaska iz bronzanog u gvozdeno doba. Datira između 1200. i 1100. godine pre naše ere – kaže direktor Narodnog muzeja Kruševac Nikola Pantelić

Mač se nalazi u stalnoj postavci muzeja u privremenoj vitrini.

-Trenutno radimo na izradi specijalne zidne vitrine, koju ovaj nalaz zaslužuje. Veliku zahvalnost dugujemo kompanij Behtel-Enka, čiji radnici su i pronašli mač tokom radova na izgradnji Moravskog koridora, jer je ova kompanija donirala 100.000 dinara za izradu vitrine.

Tokom radova na izgradnji Moravskog koridora otkrivena su dva arheološka otkrića. Da li se rade istraživanja na pomenutom lokalitetu i zašto je on aktuelan ?

-Radovi na delu trase Moravskog koridora koja je u nadležnosti Narodnog muzeja Kruševac, donela su dva nova arheološka otkrića.

Iako je višeslojni lokalitet Bedem kraj sela Maskare dobro poznat stručnoj i široj javnosti, novinu predstavlja groblje otkriveno u neposrednoj blizini utvrđenja, koje je u okviru zaštitinih arheoloških radova na trasi, u organizaciji Arheološkog instituta iz Beograda i kruševačkog muzeja, istraživano tokom jula i avgusta 2021. godine. Tom prilikom otkriveno je 38 individua različite životne dobi, dok se na osnovu manje količine pokretnih nalaza, nekropola može preliminarno datovati u ranovizantijski period (6-7. vek).

Drugi, potpuno novi lokalitet pod nazivom Arčinovica, istraživan je tokom 2023. godine, ponovo u saradnji sa Arheološkim institutom. Konstatovan je na razmeđi kruševačke i trsteničke opštine, u atarima naselja Selište i Konjuh, na oko 700 m od leve obale Zapadne Morave. Nije preterano reći da ovo nalazište predstavlja veoma značajan doprinos arheologiji ne samo zapadnog Pomoravlja, već i ovog dela naše zemlje. Naime, tokom zaštitinih arheoloških radova na ovom važnom lokalitetu, po prvi put smo dobili jasnije podatke o ruralnom načinu života na našim prostorima u ranom srednjem veku, odnosno načinu naseljavanja i organizacije života slovenskih zajednica u periodu 9- 10 veka. Ništa manje važni na ovom nalazištu nisu ni rezultati koji se odnose na život u seoskim sredinama tokom kasnoantičkog i praistorijskog perioda.

U svim slučajevima otkrivena je velika količina predmeta za svakodnevnu upotrebu (kuhinjski sudovi, kamene i koštane alatke, itd.), kao i ostaci većeg broja objekata koji su neretko imali i zemljane peći za pripremu hrane.

Od aktuelnih arheoloških dešavanja možemo najaviti zaštitna istraživanja na višeslojnom lokalitetu Brdo u selu Obrež (opština Varvarin), koji čuva tragove života iz bronzanodopskog i kasnoantičkog perioda –navodi Pantelić

Koliko ima inače arheoloških nalazišta na teritoriji grada , i šta je to što je to aktuelno ?

-Na široj teritoriji grada Kruševca ili bolje rečeno Rasinskog okruga, do sada je, tokom redovnih delatnosti kruševačkog muzeja i u okviru projekata Narodnog muzeja Kruševac kod Ministarstva kulture, otkriveno 250 arheoloških nalazišta. Na ovaj način dat je važan doprinos formiranju Arheološke karte Srbije, kao i obogaćivanju kulturnog nasleđa naše zemlje.

Nedavno je predstavljen hologram Knezu Lazaru i aplikacija , šta će to značiti za kruševački muzej ?

-Ovo je veliki korak za naš muzej, jer na taj način pratimo savremene muzeološke tendencije I činimo našu postavku interaktivnom, što doprinosi njenoj atraktivnosti u očima publike. Ponosno možemo istaći da smo prvi muzej u Srbiji koji u okviru svoje stalne postavke ima hologram. Sve to ne bi bilo moguće bez podrške Ministarstva kulture, koje je u projekat uložilo 1.000.000 dinara i, naravno, Grada Kruševca koji je sufinansirao projekat sa 100.000 dinara.

Kroz ovakav pristup nastojim da povećamo broj posetilaca našeg muzeja, kako domaćih tako I stranih, sa naglaskom na mlađu publiku jer je potrebno da se deca od najranijeg uzrasta upoznaju sa kulturno-istorijskim nasleđem našeg grada i države.

Šta je još aktuelno u kruševačkom muzeju?

-Glavni fokus nam je trenutno na završetku stalne postavke Doma Slobodište, čiju svečanu prezentaciju planiramo do kraja ove godine. U Svečanoj sali muzeja aktuelna je izložba povodom 120 godina od osnivanja Kola srpskih sestara. U Umetničkoj galeriji je u pripremi izložba umetnice Biljane Đurđević, a u Kući Simića se priprema izložba starih haljina.

Da li ste zadovoljni posetom turista ali i samih Kruševljana?

-Svakako imamo razloga za zadovoljstvo, pogotovo nakon teškog perioda pandemije korona virusa, kada je nivo poseta bio sveden na minimum. Stvari se polako vraćaju u normalu i do kraja godine očekujemo da se vratimo na nivo broja poseta koji smo imali pre pomenute pandeije, pa čak I da te brojeve premašimo.

Šta je u planu za neki naredni period u Kruševačkom muzeju?

-U narednom periodu svakako će nam glavna aktivnost biti završetak stalne postavke Doma Slobodište. Rad na ovom projektu je trajao duže od predviđenog, jer smo nakon obimnih istraživanja došli do obilja novog materijala u vidu fotografija, dokumentacije, ličnih predmeta streljanih, a otkrili smo i izvestan broj streljanih čija imena su bila izostavljena iz prvobitne postavke na Slobodištu iz ideoloških razloga. Pored navedenog, već imamo i plan rada za narednu godinu, čija je suština dalje osavremenjavanje rada muzeja i osavremenjavanje postavke.




Ukupno komentara 0

Ostavite komentar