Vrlo je moguće da su Kruševljani još davne 1904. godine, kada je za Vidovdan kralj Petar I Karađorđević povodom proslave stogodišnjice Prvog srpskog ustanka otkrio Spomenik kosovskim junacima, usvojili običaj da o značajne datume grada otkrivaju spomenike.
Tako je, na primer, i spomenik osnivaču grada - Lazaru otkriven juna 1971. godine, povodom proslave „Šest vekova Kruševca“, a takva tradicija zadržala se i kasnijih godina.
Ipak, čini se da od Spomenika kosovskim junacima, pa sve do danas nije podignuto i otkriveno više spomenika i postavljeno turističkih sadržaja koliko u poslednjih desetak godina.
Najpre je na samom početku budućeg naselja Aerodrom, 2014. godine postavljen spomenik po kome je dugo vremena bio prepoznatljiv - maketa MIG-a 21. Mig je bio dar Ministarstva odbrane, a postavljen je na inicijativu bivšeg gradonačelnika Kruševca, i tadašnjeg ministra odbrane Bratislava Gašića.
Supruzi Kneza Lazara i vladarki srpske zemlje nakon Lazareve pogibije – Milici, spomenik je otkriven decenijama kasnije. Naime, spomenik kneginji Milici, koji se nalazi na Trgu despota Stefana u Kruševcu, otkriven je na Vidovdan 2018. godine, kada se obeležava i Dan grada Kruševca. Spomenik je tada podignut kneginji Milici kao gest zahvalnosti zbog toga što je upravljala zemljom iz Kruševca, nakon što joj je muž poginuo na Kosovu. Ovaj spomenik, rađen u bronzi, delo je akademskog vajara Zorana Ivanovića, autora više javnih spomenika u Srbiji.
Iste godine, samo na Dan oslobođenja grada, 14. oktobra, otkriven je Spomenik palim pripadnicima vojske, policije i rezervnog sastava (1991-1999. god.) na čijem su postamentu ispisana 69 imena nastradalih, a na vrhu postavljene dve figure pripadnika vojske i policije. Spomenik onima koji su svoje živote dali tokom rata u Hrvatskoj, Bosni i Hercegovini i na Kosovu postavljene su u okviru Memorijalnog kompleksa „Slobodište“, a autorsko je delo akademskog vajara iz Beograda, Svetomira Radovića.
Treba dodati da je samo dve godine kasnije, na „Slobodište“ pristigao je repariran tenk T-55, korišćen u borbama u reonu karaule Košare, dok je drugi stacioniran u kasarni „Car Lazar“, čime je na jedinstven način odata počast 125. motorizovanoj brigadi, koja se borila protiv OVK.
Za Vidovdan 2019. godine, na Bagdali je izgrađena „Srbija u malom“ u kojoj su se među pet „reka“ i deset „gradova“ najpre našle minijature manastira: Žiča, Mileševa, Ravanica, Tronoša, Studenica, Gračanica, Lazarica, Krušedol, Pećka patrijaršija i Hram Svetog Save, da bi im se na Dan oslobođenja grada Kruševca, 14. oktobra 2019. godine, dodale još dve minijature manastira - Visoki Dečani i Pavlovac. Idejni tvorac i autor ovog projekta bio je dr Boris Stajkovac iz Beograda, a minijature su izrađivane u saradnji sa Zavodom za zaštitu spomenika Srbije.
Te 2019. godine, na Vidovdan, kada ja na Bagdali otvoren park minijatura, u samom centru grada, kraj Pozorišta otvoren je Trg glumaca. U plejadi zaslužnih, te godine, svoje mesto na Trgu glumaca dobili su Miodrag Petrović Čkalja, Vlastimir Đuza Stojiljković, Taško Načić, Mihajlo Bata Paskaljević, Milan Puzić, Radmila Savićević i Ljubinka Bobić, da bi im se za Vidovdan 2023. pridružila bista glumca i nekadašnjeg upravnika Kruševačkog pozorišta, Momira Bradića.
Boris Stajkovac osmislio je i 23 metara visok jarbol sa srpskom zastavom, koji od Vidovdana 2020. godine, dominira nad gradom. Sam postament jarbola krasi trostrani prikaz dvoglavog orla sa grba Republike Srbije. Na drugoj strani grada, te iste godine otkriven je i spomenik despotu Stefanu Lazareviću, postavljen na trgu Kosturnica. Time je najvećem srpskom vitezu odato poštovanje, a spomenik je delo više autora na čelu sa Borisom Stajkovcem. Figura konjanika okrenuta je ka Kosovu, a konjanik u rukama ima krst i mač i nosi viteška obeležja.
Pola veka nakon što je osnivač grada – knez Lazar u Kruševcu dobio svoj spomenik, u Lazarevom parku, na Starom arodromu, podignut još jedan, povodom jubileja, 650 godina od osnivanja grada. On je otkriven za Vidovdan 2021. godine, a osmislili su ga Boris Stajkovac i Tomo Komatina. Na postamentu visokom 10 metara, stoji Lazar visok četiri metra i isukanim mačem okrenut je ka Kosovu.
Godinu dana kasnije, u centru Kruševca, tako da gleda na Spomenik kosovskim junacima, postavljen je spomenik Stanislavu Biničkom, srpskom kompozitoru, dirigentu i pedagogu, a Kruševljani su mu odali počast povodom 150 godina od rođenja u selu Jasika, pored Kruševca.
Jedan od poslednjih spomenika koji su Kruševljani podigli u znak zahvalnosti svojim zaslužnim sugrađanima jeste i spomenik generalu Veljku Radenoviću, koji je otkrio predsednik Srbije Aleksandar Vućić. Spomenik je otkriven 24. marta, na dan početka agresije NATO na Srbiju 1999. godine, a autor spomenika je akademski vajar Tomo Komatina. Uz figuru "Đenerala" u prepoznatljivoj uniformi stoji vuk kao simbol neustrašivosti i otpora.
Ostavite komentar