Srpska pravoslavna crkva i vernici danas obeležavaju Svetog Savu, u čast prvog srpskog arhiepiskopa, prosvetitelja i tvorca zakonodavstva.
Sveti Sava jedna je od ključnih ličnosti srpske istorije, utemeljivač Srpske crkve i prosvetitelj. Smatra se začetnikom srpske srednjovekovne književnosti, stoga je i zaštitnik prosvetnih ustanova.
Bio je najmlađi sin velikog župana Stefana Nemanje, kršten kao Rastko. Veoma mlad, oko 1192. godine, otišao je u Svetu Goru gde se zamonašio u ruskom manastiru Sveti Pantelejmon. Kada se zamonašio na Svetoj Gori uzeo je ime Sava. Njegovim ustoličenjem za arhiepiskopa 1219. godine utemeljena je i autokefalna Srpska pravoslavna crkva.
Zajedno sa ocem Stefanom, zamonašenim kao Simeon, Sveti Sava je osnovao manastir Hilandar i izgradio još 14 manastira, zbog čega je ostao zabeležen kao ktitor prve srpske duhovne zajednice na Svetoj Gori.
U Hilandaru je 1198. godine osnovao prvu bolnicu. Izdvojio je najvažnije iz srpske tradicije, oplemenio je i povezao sa najvećim duhovnim i civilizacijskim dostignućima svog vremena.
Bio je neobično vešt i u državno - diplomatskim poslovima. Godine 1208. u manastiru Studenici nad očevim telom, koje je preneo sa Svete Gore, izmirio je svoju zavađenu braću Vukana i Stefana. Preminuo je u tadašnjoj bugarskoj prestonici Trnovu, na povratku iz hodočašća u Jerusalim, posle jedne diplomatske misije za Bugarsku arhiepiskopiju.
Prema zapisima iz tog vremena, glas o njegovoj smrti stigao je u Srbiju 27. januara, pa se u SPC na taj dan služe liturgije. Njegove mošti su iz Trnova prenete i sahranjene u manastiru Mileševi 6. maja 1237. godine. Mošti je spalio Sinan-paša 1594. godine na Vračaru. Na tom mestu sada je spomen - hram posvećen Svetom Savi.
Prvi pisani trag o školskoj proslavi Savindana je iz 1734. godine, kada je obeležen u Sremskim Karlovcima. Kao školska slava ustanovljen je 1840. godine, na predlog Atanasija Nikolića, rektora Liceja u Kragujevcu. Posle poluvekovne zabrane, 1990. godine ponovo se obeležava kao školska slava.
Postoji mnogo narodnih verovanja u vezi sa Savindanom.
Ostavite komentar